OVO JE PROFESIJA BUDUĆNOSTI: Obrazujmo ljude koji će čuvati prirodu!

Najstarija srednja Šumarska škola u Kraljevu već 120 godina edukuje mlade ljude kako da podižu, čuvaju i neguju šume, kao najsloženije kopnene ekosisteme

Postoji škola u Srbiji koja diše u istom ritmu sa prirodom i prenosi znanje o njoj, i tako već 120 godina. U toj školi se obrazuju mladi ljudi koji žele da brinu o našoj ugroženoj prirodi i, što je još važnije, da se toj misiji posvete i profesionalno. Svesni su značaja koje okruženje ima za nas i žele da doprinesu da ono bude što zdravije i zelenije.

Mladen Vukmirović, profesor srednje Šumarske škole u Kraljevu, kaže za  da, nažalost, još uvek veliki broj ljudi nije svestan koliko je šumarstvo kao privredna grana značajno za budućnost, ne samo naše države nego i globalno.

– Šumski ekosistemi imaju izuzetno značajnu ulogu u dugoročnom skladištenju ugljenika. Najveće količine ugljenika skladište se u vidu drveta i ostale biomase tokom razvoja stabala. Nestankom šuma ugljenik se vraća u atmosferu kao ugljen-dioksid, gas koji doprinosi efektu staklene bašte. Ova pojava ima potencijal da izmeni klimu na globalnom nivou. Šumski ekosistemi imaju izuzetno značajnu ulogu u dugoročnom skladištenju ugljenika – ističe naš sagovornik.

Profesor Vukmirović dodaje da su šume obnovljivi resurs, koji nam omogućava kvalitetan život, posebno u budućnosti, pod uslovom da budemo stručni i racionalni kod gazdovanja šumama.

– Održivo korišćenje podrazumeva upravljanje i korišćenje šuma i šumskog zemljišta na takav načini u takvom stepenu da se očuva biodiverzitet, kao i produktivnost, obnavljanje, vitalnost i potencijal šuma. Mi se u Šumarskoj školi trudimo da naše učenike kvalitetno obrazujemo i osposobimo za buduće zanimanje, unoseći u nastavne programe sva stručna saznanja i uvažavajući sve savremene ekološke principe, dajući primarni značaj indirektnim koristima od šuma, pa tek onda onima od drvne mase – navodi Vukmirović.

On ističe da „posebnu pažnju poklanjaju značaju pošumljavanja i ispunjavanju zadataka prostornog plana Republike Srbije, koji predviđa podizanje šumovitosti sa dosadašnjih 29 na 40 odsto.

– Da bi se plan ostvario, potreban je pored velikih finansijskih sredstava i kvalitetan stručni kadar koji će znati kako da proizvede sadni materijal i kako taj materijal stručno da zasadi da bi procenat primanja bio što veći, a time i uspeh pošumljavanja. Takođe, pošumljavanjem nije posao završen, jer slede nega i zaštita novopošumljenih površina, a to nije moguće bez stručnih i ozbiljnih kadrova – ističe naš sagovornik.

Važno je pravilno upravljanje šumama

Interesovanje za upis obrazovnih profila koje nudi ova škola konstantno je, a profesor Vukmirović smatra da se to delom može objasniti tradicijom, budući da jedan broj učenika dolazi iz porodica gde neko u porodici radi u šumarstvu.

– Zahvaljujući tome i dalje imamo učenike iz svih delova Srbije. Jedan broj učenika su zaljubljenici u prirodu još iz osnovne škole i oni taj interes nastavljaju upisujući se kod nas u školu. Primetili smo da poslednjih godina teže popunjavamo planirane kvote upisa, pa smo se odlučili da putem prezentacija i informisanja učenika po osnovnim školama pojašnjavamo čime se struka bavi i koliko je važno i potrebno pravilno upravljati šumskim i drugim prirodnim bogatstvima. Ova praksa je dala rezultate, tako da smo ove godine upisali dovoljan broj učenika – navodi profesor Vukmirović, dodajući da je „struktura predmeta raznolika, te da se, pored bioloških i ekoloških sadržaja vezanih za biljke i životinje, koje u osnovi čine šumu, šumarstvo, lovstvo, pejzažne arhitekture i obrade drveta, dosta bave i tehničkim disciplinama zbog mašina i uređaja koji se koriste u savremenom šumarskom poslovanju“.

Profesori ove škole, koja tradicionalno sarađuje sa Šumarskim fakultetom u Beogradu, a najveći deo terenske nastave izvodi u Nastavnoj bazi fakulteta na Goču, trude se da budućim srednjoškolcima približe sve tajne ove profesije.

Edukacija na stručan i pouzdan način

– Predstavljajući našu školu nastojimo da stručnim i pouzdanim informacijama opovrgnemo netačne teze ekologa o neopravdanoj seči šuma i prekomernom iskorišćavanju šumskog fonda. Time se zanemaruju aktivnosti oko podizanja novih šuma, gajenja postojećih, čuvanja šuma od bespravne seče, nesavesnog odlaganja otpada u šumi, zaštite šuma od bolesti, gradacije insekata i požara. Posebno ističemo principe na kojima se zasniva održivo gazdovanje šumama, vodeći računa o najsloženijem ekosistemu – šumi, kao i nenarušavanju odnosa koji u toj šumi postoje – kaže profesor Vukmirović.

Kada je zaštita prirode u pitanju, dodaje, objašnjavamo principe izdvajanja i čuvanja šumskih rezervata i ostalih zaštićenih područja radi očuvanja i unapređenja biodiverziteta, koji je u šumama najveći.

TRADICIJA DUGA 120 GODINA  

Najvažnije je bilo školovanje šmara nižeg ranga

Šumarska škola u Kraljevu najstarija je srednja šumarska škola u Srbiji.

– Počeci školovanja kadrova u Srbiji datiraju još od polovine 19. veka. To školovanje nije bilo u kontinuitetu zbog različitih istorijskih dešavanja i političkih situacija, međutim, jedno je sigurno – kad god su šume bile dovedene u kritičnu situaciju, tek tada bi se počelo ozbiljnije razmišljati o njihovoj zaštiti i unapređenju, a to se moglo izvesti samo sa obrazovanim i stručnim kadrovima. Činjenica je da za rad na terenu u obavljanju stručnih poslova, pored inženjerskog kadra, koji se u to vreme školovao u inostranstvu, bilo je neophodno imati i stručne ljude nižeg ranga, koji će svojim znanjem i ugledom moći neposredno na terenu čuvati šume i izvršavati planove podizanja, gajenja i korišćenja šuma – priča profesor Vukmirović.

On navodi da je 1891. godine donesen prvi Zakon o šumama u Srbiji, zahvaljujući kome je omogućeno rešavanje mnogih važnih, do tada nerešenih pitanja šumarstva u Srbiji.

– Jedan od najvažnijih zadataka bilo je školovanje šumarskih kadrova nižeg ranga, pa je 1899. godine osnovana Šumarska škola u Kraljevu. Ona je više puta prekidala rad i počinjala iznova, selila po različitim gradovima u Srbiji, da bi konačno 1960. godine useljenjem u novu zgradu u Kraljevu nastavila rad u kontinuitetu, obrazujući kadrove u šumarstvu i obradi drveta do današnjih dana. Nakon Drugog svetskog rata obrazovanje šumarskih tehničara u Jugoslaviji organizovano je u po jednoj školi za svaku republiku. Za Srbiju je to bila Šumarska škola u Kraljevu – ističe naš sagovornik.