TO JEDINSTVO SE ČUVA: Sabor Srpske pravoslavne crkva izrazio brigu za vernike u rasejanju

Na ovogodišnjem zasedanju Sabora SPC, koje je održano od 13. do 17. maja u Beogradu, posebna pažnja posvećena je položaju i problemima Crkve kako u Srbiji i Republici Srpskoj, tako i u susednim državama i u dijaspori, a patrijarh Porfirije poručio je da trenutna previranja u svetu iziskuju nepokolebljivo jedinstvo.

Kako je saopšteno iz SPC, kao i ranijih godina posebna pažnja je posvećena izveštaju o stanju u srpskoj južnoj pokrajni.

– Nadovezujući se na ovu temu, a potvrđujući neraskidivu vezu sa izvorištem našeg duhovnog i nacionalnog identiteta, oličenu u ličnostima naših svetih vladara, Sabor je ustanovio i jedno novo odlikovanje – orden Svetog Kneza Lazara – koje će se dodeljivati članovima Crkve za opšte zasluge – navodi se u saopštenju.

Dodaje se da je Sabor pokazao i brigu oko unapređenja duhovnog života i organizacije SPC u rasejanju.

PROČITAJTE: DANAS NIKAKO NE KORISTITE OŠTRE PREDMETE: Srbi slave Svetu Irinu, mučenicu koja se žrtvovala zarad Božje slave

Kako je navedeno, u tom duhu, Sabor je obratio naročitu pažnju izveštajima o arhipastirskom radu arhijereja u dijaspori, kao i o završetku pravnih i crkveno-pravnih procesa u SAD i u Velikoj Britaniji.

Sabor je konstatovao neophodnost da se nastavi proces crkveno-pravnog ujednačavanja i u pravnim sistemima drugih država širom dijaspore u kojima SPC ima svoju jurisdikciju.

Saslušani su i analizirani izveštaji o radu Svetog Arhijerejskog Sinoda i eparhijskih arhijereja, kao i izveštaji o radu Patrijaršijskog upravnog odbora, Patrijaršijske biblioteke, Muzeja i Arhiva Srpske Pravoslavne Crkve, kao i dobrotvorne fondacije „Čovekoljublje“ i drugih fondacija, ustanova i službi SPC u proteklom periodu.

U tom smislu Sabor je sa dužnom pažnjom i brigom razmatrao mogućnosti unapređivanja rada crkvenih zavoda i jedinica.

U saopštenju se navodi da je Sabor saslušao izveštaje o radu svih obrazovnih ustanova SPC, kao i izveštaj saborske Komisije kojoj je povereno da pripremi predloge za reformu plana i programa srednjoškolskog obrazovanja u bogoslovskim školama SPC.

Po saslušanju, Sabor je prihvatio zaključke rada odnosne Komisije i doneo odluku o uvođenju sistema četvorogodišnjeg srednjoškolskog obrazovanja u srpskim pravoslavnim bogoslovijama koje će sa primenom započeti već od 1. septembra školske 2025/26. godine.

Sabor je poklonio pažnju i pitanju izmena i dopuna 14. i 15. člana Ustava Srpske pravoslavne crkve koji se tiču naziva eparhija i titulature episkopa.

Kako se navodi u saopštenju, u Svetom Sinodu mandat je prestao mitropolitu braničevskom Ignjatiju i arhiepiskopu gornjokarlovačkom Gerasimu, čime će oni postati članovi zamenici u narednom periodu.

Kao članovi Sinoda u dosadašnjem mandatu ostaju mitropolit zvorničko-tuzlanski Fotije i mitropolit raško-prizrenski Teodosije, a za nove članove u predstojećem dvogodišnjem mandatu izabrani su mitropolit bački Irinej i episkop budimljansko-nikšićki Metodije.

Sabor je prihvatio predloge Komisije za pripremu predloga za proglašenje svetih SPC te će tako u Diptihe svetih biti upisani Nikodim, episkop dalmatinski, zatim ispovednik vere protosinđel Kiril (Cvjetković), sveštenik Mihailo Barbić, paroh krtoljski, sveštenik Ilija Rodić, prepodobnomučenik Jovan Stjenički, sveta i blažena Ana, majka svetog Vasilija Ostroškog, mučenici reškovački postradali od Turaka 1688. godine, prepodobnomučenici i mučenici rmanjski i mučenici garavički i bihaćko-petrovački.

Sabor se, i ove godine pozabavio duhovnim posledicama ratnih sukoba širom sveta te je ponovo podsetio relevantne međunarodne institucije na stradanje pravoslavnih hrišćana u Ukrajini, Siriji, Palestini i kod nas, na Kosovu i Metohiji.

Apeluju na sve koji imaju moć da spreče dalja krvoprolića, mržnju, netrpeljivost, nepravdu i bezakonje.

Tokom Sabora održana je i sednica Centralnog tela za dovršenje Spomen-hrama Svetog Save na Vračaru, kojom prilikom je primljen izveštaj ovog tela o svim dosadašnjim radovima izvršenim prilozima vernika i uz pomoć države, kao i o preostalim radovima neophodnim da se izvedu u godini pred nama.

Patrijarh Porfirije, obraćajući se na početku prve radne sednice episkopima, kazao je da se nalazimo u turbulentnim vremenima te da trenutno previranje u svetu, kao i u Srbiji, iziskuje nepokolebljivo jedinstvo.

– Sada više nego ikada, moramo svedočiti da je Crkva Sabor. Ona, dakle, sabira, ne deli, ne poistovećuje se ni sa jednim fragmentom; ona je celina vernog naroda, ona premošćuje razlike i miri – naveo je Porfirije.

Kako je dodao, mora se svedočiti da jedinstvo Crkve prevazilazi sve zemaljske podele.

– To jedinstvo se čuva – ne pojačanim bavljenjem, niti poistovećivanjem sa svetovnim pitanjima i nedoumicama, nego proročkom distancom od svih ovozemaljskih ‘sotiriologija’. Jedinstvo se čuva bratskim savetovanjem, poštovanjem našeg crkvenog predanja i apostolske vere i molitve koje nas konstituišu kao Crkvu Hristovu – naveo je on.

Kako je dodao, kada se sabiraju u Sabor, ne predstavljaju pojedinačne eparhije kao izolovane administrativne jedinice crkvenog upravljanja, već kao nosioci jednog i nedeljivog episkopata Hristovog, svedočeći o sabornoj punoći Crkve koja se projavljuje na svakom mestu.

– Ne sastajemo se, stoga, samo radi rasprave o administrativnim pitanjima crkvenog života već prvenstveno radi zajedničkog duhonosnog rasuđivanja o životu Crkve Hristove u našem istorijskom vremenu i prostoru – poručio je patrijarh Porfirije.

Ovogodišnje zasedanje Sabora SPC proteklo je u atmosferi obeležavanja dva velika jubileja – 1.700 godina od Prvog vaseljenskog sabora u Nikeji i 850 godina od rođenja Svetog Save, prvog srpskog arhiepiskopa i prosvetitelja.

Kako se dodaje, oba jubileja biće proslavljena u toku ove godine liturgijskim sabranjima, kao i naučnim skupovima, prigodnim akademijama, konferencijama, okruglim stolovima i izložbama u Beogradu i u eparhijama SPC.

Redovno zasedanje Sabora SPC održano je u Hramu Svetog Save u Beogradu od 13. do 17. maja, a 14. maja u kripti Hrama Svetog Save započeo sa radnim delom zasedanja.

Tokom zasedanja, po već utvrđenoj tradiciji, episkopi su posetili kraljevski dom Karađorđevića, na poziv prestolonaslednika Aleksandra Karađorđevića, u čije ime ih je kao domaćin dočekao princ naslednik Filip Karađorđević.